بابونه یک گیاه دارویی است که بهصورت خودرو در مزارع و در کنار جادهها میروید. گلهای بابونه گلبرگهای سفید کوچک دارند که دور یک مرکز زرد رنگ و مخروطی شکل میرویند. بابونه دو نوع رومی و آلمانی دارد. هزاران سال است که بابونه برای درمان مشکلات گوارشی، التهاب معده، بیخوابی و درمان زخم استفاده میشود. خواص و فواید بیشمار بابونه باعث شده که این گیاه همچنان از گیاهان دارویی پرطرفدار باشد و در اکثر رژیم غذایی وجود داشته باشد. رایجترین و سادهترین روش بهرهمندی از فواید بابونه، نوشیدن دمنوش آن است. به همین دلیل فواید دمنوش بابونه را در این مقاله بررسی میکنیم.
مهم ترین فواید دمنوش بابونه
بابونه یکی از محبوبترین گیاهان دارویی است. دمنوش بابونه فواید زیادی دارد و به کاهش التهاب، کاهش استرس و اضطراب، بهبود خواب، بهبود مشکلات گوارشی و کاهش اشتها کمک میکند. این گیاه سرشار از آنتیاکسیدان است و برای سلامت پوست نیز مفید است.
فواید دمنوش بابونه برای لاغری
بابونه سطح قند خون را کنترل میکند و با ثابت نگهداشتن آن، سطح انرژی را در طول روز ثابت نگه میدارد و میل به خوردن شیرینیجات و پرخوری را کمتر میکند. همچنین چای بابونه مقادیر زیادی آنتیاکسیدان دارد که به افزایش سوختوساز بدن کمک میکند. دمنوش بابونه بهتنهایی باعث لاغری نمیشود؛ اما در کاهش اشتها مؤثر است و میتواند به کاهش وزن کمک کند.
درحالیکه دمنوش بابونه میتواند یک میانوعده خوب و مفید در رژیم غذایی شما باشد، نوشیدن آن بهتنهایی نمیتواند باعث لاغری شود. به همین دلیل باید در یک رژیم لاغری صحیح و در کنار ورزشکردن استفاده شود تا نتیجه مطلوبی به دست آید.
فواید بابونه برای کمک به بهبود خواب
دمنوش بابونه میتواند در درمان بیخوابی مزمن مؤثر باشد. بابونه حاوی نوعی آنتیاکسیدان به نام آپیژنین است که به گیرندههای خاصی در مغز متصل میشود و باعث احساس خوابآلودگی میشود.
نتایج یک متاآنالیز و مرور سیستماتیک که در سال 2019 انجام شده است، نشان داده است که بابونه به بهبود کیفیت خواب و اختلال اضطراب فراگیر کمک کرده است. همچنین نتایج یک مطالعه که در سال 2022 در BMC Medical Education انجام شده است، نشان داده است کم بودن کیفیت خواب، میتواند حالت اضطراب و خطر افسردگی را بیشتر کند. بنابراین دمنوش بابونه، در طولانی مدت میتواند برای بهبود کیفیت خواب و سلامت روان مفید باشد.
بنابراین، به افرادی که از بیخوابی رنج میبرند توصیه میشود 30 الی 45 دقیقه قبل از خواب چای بابونه بنوشند.
خواص بابونه برای کاهش استرس
همانطور که گفته شد، کمخوابی و کمبود کیفیت خواب، ارتباط مستقیمی با افسردگی دارد.
آنتیاکسیدان آپیژنین علاوه بر بهبود کیفیت خواب، به کاهش استرس و اضطراب هم کمک میکند. تحقیقات محدودی در زمینه تأثیر دمنوش بابونه برای کاهش استرس انجام شده است اما یک تحقیق که در سال 2015 توسط onlinelibrary.wiley انجام شده است، نشان داده است که نوشیدن چای بابونه به مدت دو هفته، باعث بهبود علائم فیزیکی بیخوابی و افسردگی زنان بعد از زایمان میشود. لازم به ذکر است که تأثیر بابونه به مدت چهار هفته ماندگاری داشته است و تأثیر آن ماندگاری طولانیمدت ندارد.
استفاده از اسانس بابونه نیز به کاهش استرس و اضطراب کمک میکند.
خواص بابونه برای کاهش اشتها
یکی از سختترین چالشها هنگام کاهش وزن، کنترل اشتها است. نوشیدن چای بابونه به کاهش اشتها کمک میکند. چای بابونه مقاومت سلولها به انسولین را کاهش میدهد و با کاهش اشتها و کاهش میل به غذاهای شیرین، به لاغری و کاهش وزن کمک میکنند.
بابونه روی سطح هورمونهای سروتونین و دوپامین هم تأثیر میگذارد و تمایل افراطی به خوردن غذا در اثر استرس را کمتر میکند.
کاهش دردهای قاعدگی و PMS
بابونه خواص ضدالتهابی دارد و باعث تسکین گرفتگیهای دردناک عضلات در دوران قاعدگی و نفخ میشود. دمنوش بابونه با تأثیر بر ترشح هورمونهای دوپامین و سروتونین، اضطراب و نوسانات خلقی در دوران قاعدگی و PMS را نیز بهبود میبخشد. همچنین این دمنوش به کاهش خونریزی در دوران قاعدگی هم کمک میکند.
خواص بابونه برای معده
بابونه خواص ضدالتهابی دارد گوارش را بهبود میبخشد. بابونه مشکلات گوارشی مثل نفخ، رفلاکس معده، اسهال، سوءهاضمه، استفراغ و حالت تهوع را بهبود میبخشد و با تنظیم اسیدیته و PH معده به بهبود گاستریت (التهاب معده) و زخم معده کمک میکند. به همین دلیل به افرادی که زخم معده یا ورم معده دارند، توصیه میشود قبل از خوردن صبحانه، دمنوش غلیظ بابونه بنوشند.
خواص ضد سرطانی
آنتیاکسیدانهای موجود در دمنوش بابونه احتمال بروز برخی از انواع سرطان را کاهش میدهند. آپیژنین موجود در بابونه با سلولهای سرطانی در دستگاه گوارش، پوست، سینه، رحم و پروستات مبارزه میکند. اگر چه تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم می باشد اما خطر ابتلا به سرطان تیروئید در افرادی که 2 تا 6 بار در هفته دمنوش بابونه نوشیدهاند، به طور قابلتوجهی کمتر از دیگران بوده است.
طرز تهیه دمنوش بابونه
رایجترین روش بهرهمندی از فواید گیاه دارویی بابونه، نوشیدن دمنوش و چای بابونه است. این دمنوش را میتوان به روشهای مختلفی درست کنید و از مزایای آن بهرهمند شوید.
- دمنوش بابونه با عسل و لیمو: دمنوش بابونه را میتوانید با لیمو یا عسل میل کنید. برای این منظور، ابتدا مقداری بابونه خشک شده را در قوری دم کنید. سپس قبل از نوشیدن به آن کمی عسل یا چند قطره آبلیمو اضافه کنید.
- دمنوش غلیظ بابونه: برای درستکردن دمنوش غلیظ بابونه چهار قاشق چایخوری بابونه را با یک لیوان آب جوش دم کنید. ده دقیقه صبر کنید و سپس دمنوش را بنوشید.
- دمنوش بابونه و دارچین: افرادی که طعم دارچین را دوست دارند، میتوانند دمنوش بابونه را با دارچین درست کنند. برای این کار هنگام دمکردن بابونه، باید مقدار کمی دارچین در قوری بریزید و صبر کنید تا به همراه گلهای خشک بابونه دم بکشد.
- دمنوش بابونه و بهارنارنج: بابونه را میتوانید به همراه بهارنارنج درست کنید. برای این منظور، مقدار مساوی از بابونه و بهارنارنج را با هم در قوری بریزید و دم کنید.
- دمنوش بابونه و هل: هل و بابونه هر دو به بهبود گوارش و کاهش اضطراب کمک میکنند به همین دلیل، هنگام درستکردن دمنوش بابونه، میتوانید چند دانه هل هم به آن اضافه کنید.
عوارض بابونه
دمنوش بابونه فواید زیادی برای سلامتی دارد؛ اما زیادهروی در نوشیدن آن میتواند با عوارضی همراه باشد. برخی از این عوارض عبارتاند از:
- حساسیت و آلرژی
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس خوابآلودگی
- واکنشهای پوستی مثل خارش و قرمزی پوست
- تنگی نفس و خسخس سینه
التهاب، قرمزی و خارش پوست و تنگی نفس از علائم حساسیت و آلرژی هستند. در صورت مشاهده این علائم باید مصرف بابونه را قطع کنید و سریعاً به مراکز درمانی مراجعه کنید. افرادی که به گل آفتابگردان حساسیت دارند معمولاً به بابونه نیز حساسیت دارند.
نوشیدن دمنوش بابونه برای کودکان، زنان باردار، در دوران شیردهی و همچنین به بیماران مبتلا به بیماریهای کلیوی یا کبدی توصیه نمیشود.
جمع بندی
دمنوش بابونه فواید زیادی دارد که برخی از آنها مثل افزایش متابولیسم، کاهش اشتها، تنظیم قند خون، بهبود کیفیت خواب و کاهش استرس برای کاهش وزن و لاغری مفید هستند. این گیاه دارویی برای سلامت پوست، پیشگیری از سرطان و برای درمان مشکلات گوارشی نیز فواید زیادی دارد میتواند یک میانوعده سالم در رژیم غذایی شما باشد.
اگر شما قصد دارید از فواید دمنوش بابونه برای لاغری بهرهمند شوید، میتوانید از سایت دکتر خورشیدی یک رژیم آنلاین تهیه کنید و در کنار رژیم غذایی اصولی و ورزش، از این دمنوش مفید استفاده کنید.
دکتر مسعود خورشیدی
سوالات متداول
بابونه برای سرماخوردگی چه فوایدی دارد؟
بابونه به دلیل داشتن خاصیت ضدالتهابی برای سرماخوردگی مفید است. دمنوش این گیاه به تسکین علائم سرماخوردگی مثل سرفه، گلودرد، التهاب مخاط دهان و بینی کمک میکند و ورم ریه و تنگی نفس را بهبود میبخشد. همچنین بابونه باعث تقویت سیستم ایمنی شده و روند بهبودی را تسریع میکند.
بابونه برای پوست چه فوایدی دارد؟
عصاره بابونه خاصیت ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد و به دلیل داشتن آنتیاکسیدانهای فراوان، برای درمان قرمزی و التهاب پوست، آکنه، هایپرپیگمانتاسیون، پیشگیری و درمان آفتابسوختگی مفید است. این گیاه فوقالعاده از پیری زودرس پوست هم جلوگیری میکند و میتواند پوست شما را نرم و لطیف و بدون چروک نگه دارد.
بهترین زمان مصرف دمنوش بابونه کی است؟
توصیه میشود دمنوش بابونه را صبحها بهصورت ناشتا یا شبها، بعد از شام و حدود 30 دقیقه قبل از خواب بنوشید.
دمنوش بابونه چه فایدهای برای قلب دارد؟
بابونه حاوی گروهی از آنتیاکسیدانها به نام فلاون است. فلاونها برای کاهش فشارخون و کاهش کلسترول مفید هستند. اما شواهد علمی کافی برای اثبات مفیدبودن دمنوش بابونه برای سلامت قلب وجود ندارد. به همین دلیل اگر شما به بیماری قلبی مبتلا هستید، بهتر است این دمنوش را با مشورت پزشک متخصص قلب و متخصص تغذیه استفاده کنید.
آیا مصرف روزانه دمنوش بابونه مفید است؟
دمنوش بابونه خواص زیادی دارد؛ اما زیادهروی در نوشیدن آن میتواند باعث بروز آلرژی یا بروز مشکلات گوارش شود. به همین دلیل بهتر است پیش از مصرف مداوم آن با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
نوشیدن دمنوش بابونه به چه افرادی توصیه نمیشود؟
نوشیدن دمنوش بابونه به افرادی که به گلهایی مثل آفتابگردان حساسیت دارند، به کودکان، زنان باردار، افرادی که داروهای خاصی مثل وارفارین یا سیکلوسپورین مصرف میکنند، و به زنان باردار توصیه نمیشود.