رژیم های خاص
رژیم خاص چیست؟
رژیم غذایی به طور معمول به برنامه غذایی گفته می شود که برای رسیدن به اهداف مشخص سلامتی و یا تناسب اندام تنظیم می شود. هدف از این برنامه ها می تواند کاهش وزن، لاغری موضعی یا افزایش وزن نیز باشد.
همچنین در برخی موارد برخی از رژیم ها برای درمان برخی مشکلات جسمی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه این مطلب برخی از رژیم های غذایی خاص را مورد بررسی قرار می دهیم:
بهترین زمان رشد قدی کودکان چه موقع است؟
ممکن است تصور اکثر ما از رژیم غذایی برابر باشد با برنامه ای غذایی برای کاهش وزن؛ اما با وجود کاربرد زیاد رژیم های لاغری، برخی رژیم های دیگر نیز با هدف برآورده کردن نیازهای بدن و حفظ سلامتی در شرایط مختلف وجود دارد که می توان از آنها با نام رژیم های خاص نام برد. برخی از این رژیم ها ممکن است به صورت رژیم انلاین در دسترس فرد قرارگیرند یا اینکه با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه مورد استفاده قرار گیرند. در ادامه به طور مختصر به معرفی برخی از این رژیم ها می پردازیم؛
1. رژیم خاص بارداری
رژیم بارداری باید از غذاهای متنوع و سالم تشکیل شده باشد و در تمام وعده ها از سه گروه کربوهیدرات، پروتئین و چربی ها وجود داشته باشد. همچنین غذاهای فرآوری شده با ارزش غذایی پایین باید با غذاهای طبیعی و کم چرب جایگزین شوند.
در بارداری و بخصوص 3 ماهه نخست بارداری استفاده از کافئین و قهوه به دلیل افزایش ریسک سقط جنین باید به شدت محدود شود و همچنین استفاده از جگر به عنوان منبع غنی ویتامین آ و خطر سمیت آن نیز باید محدود شود.
3 عامل اصلی در تعیین هوش آینده جنین و کودک دریافت کافی آهن، ید و امگا3 در رژیم غذایی مادر باردار است.
دو فاکتور عمده در تعیین وزن جنین و جثه جنین عبارتند از اندازه مادر (قد و وزن پیش از بارداری) و میزان افزایش وزن در حین بارداری. مادرانی که با وزن نرمال و بدون اضافه وزن وارد بارداری میشوند میتوانند 11 تا 16 کیلوگرم افزایش وزن تا انتهای بارداری داشته باشند. در حالت معمول هر زن باردار علاوه بر نیاز انرژی خود در حدود 300 کالری در طول روز در سه ماه دوم و 450 کالری در طول روز در سه ماهه سوم بارداری خود نیاز دارد و نیاز به پروتئین نیز نسبت به حالت پیش از بارداری 25 گرم افزایش می یابد و بهتر است که مواد غذایی زیر را در برنامه غذایی خود قرار دهد:
- لبنیات
- حبوبات
- تخم مرغ
- کلم بروکلی و سبزیجات سبز تیره
- پروتئین و گوشت بدون چربی
- غلات کامل
علاوه بر این، رژیم دوران بارداری باید به گونه ای طراحی شود که مواد معدنی مورد نیاز مادر باردار نیز تامین شود. از جمله مهمترین این مواد معدنی در جدول زیر نشان داده شده است:
2. بهترین زمان رشد قدی کودکان چه موقع است؟
داشتن یک رژیم تغذیه و رشد قدی کودکان و ورزش کردن، می تواند نقش مهمی در تغذیه و رشد قدی کودکان داشته باشد. علاوه بر یک برنامه غذایی متعادل در این دوران، نیاز است تا مصرف برخی مواد مغذی نیز افزایش پیدا کند. به همین منظور استفاده از مواد غذایی زیر در رژیم غذایی کودکان توصیه می شود:
- تخم مرغ که به عنوان منبع پروتئین برای رشد اسکلتی کودک از ضروریات است.
- شیر کامل منبع غنی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز برای کودک و همچنین رشد استخوان ها می باشد
- ماست که سرشار از ویتامین D و کلسیم است
- سویا با داشتن پروتئین و کلسیم بالا موجب سلامت استخوان ها خواهد شد.
- گوشت قرمز حاوی پروتئین و آهن است که از کم خونی جلوگیری می کند.
- گوشت سفید
- حبوبات
- سبزیجات برگ دار که علاوه بر ویتامین ها منبع غنی کلسیم مورد نیاز برای رشد کودک هستند
- آجیل ها
- میوه ها
3. رژیم نارسایی کلیوی
در رژیم نارسایی کلیوی بیماران باید مصرف مواد غذایی که دارای مواد مغذی زیر هستند را محدود کنند:
1- پروتئین
2- سدیم ( نمک ، غذاهای فرآوری شده، کنسروی و تنقلات شور حاوی مقادیر زیادی سدیم هستند و در مرحله بعد گوشت قرمز و سویا و بادام زمینی هم سدیم بالایی دارند)
3- پتاسیم( موز، پرتقال، زردآلو، طالبی، گوجه فرنگی، کرفس، بامیه و بیشتر سبزیجات، لوبیا و قارچ میزان زیادی پتاسیم دارند و باید به صورت محدود مصرف شوند)
4- فسفر ( لبنیات، ماهی ساردین، ماء الشعیر (دلستر)، جگر، انواع مغزها، نوشابه ها، کاکائو و کارامل حاوی فسفرند که در بیماران کلیوی باید به مقدار کم مصرف شوند)
علاوه بر این محدودیت ها برای این دسته از بیماران مصرف غذاهای زیر نیز که به بهبود و سلامت بیمار کمک می کند نیز توصیه می شود:
- سفیده تخم مرغ به عنوان یک منبع پروتئین با میزان فسفر کمتر با مشورت پزشک
- اسیدهای چرب امگا3 که دارای اسیدهای چرب ضد التهابی می باشد
- آب میوه تازه و طبیعی که شامل میوه های سرشار از پتاسیم نباشد و در صورتی که فرد مبتلا به دیابت نباشد.
4. رژیم دیابت
اغلب تصور می شود که در رژیم غذایی افراد دیابتی کربوهیدرات باید به طور کامل حذف شود؛ در حالی که این گونه نیست و کربوهیدارت های سالم زیر باید به طور متعادل در رژیم دیابت مصرف شوند:
- میوه های با قند کمتر مانند: توت فرنگی و سیب
- سبزیجات سبز برگ مانند: کلم بروکلی و اسفناج
- غلات کامل و تصفیه نشده
- حبوبات، مثل لوبیا و نخود
- لبنیات کم چرب
همچنین مصرف تنقلات و نوشیدنی های شیرین به دلیل افزایش قند خون در رژیم دیابت جایی ندارند. به طور کلی مواد غذایی زیر نیز باید در برنامه غذایی بیماران دیابتی گنجانده شوند:
- غذاهای غنی از فیبر شامل کربوهیدرات های سالم، مغزها و میوه و سبزیجات
- ماهی به صورت گریل شده یا پخته شده به عنوان منبع خوب اسیدهای چرب امگا3
- چربی های سالم البته در مصرف چربی های سالم به دلیل کالری بالا نباید زیاده روی کرد.
مهمترین نکته در رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت تقسیم درست کربوهیدرات ها غذاهای قندی در طول روز و پیشگیری از نوسانات زیاد قند خون است که با رعایت یک رژیم غذایی دقیق و رعایت زمان بندی قابل دستیابی است.
4. رژیم ورزشکاران
منابع اصلی در رژیم ورزشکاران شامل کربوهیدرات، پروتئین و چربی است که در ادامه به بررسی هر کدام از آنها می پردازیم:
- کربوهیدرات: حدود 50 تا 60 درصد انرژی ورزشکار از کربوهیدرات هایی مانند نان، سیب زمینی، میوه، سبزی، برنج و حبوبات تامین می شود
- پروتئین ها نیز حدود 20 تا 30 درصد غذا و انرژی مورد نیاز در رژیم غذایی روزانه ورزشکار را تامین می کنند.
- چربی های موجود در موادی مانند گوشت، لبنیات روغن ها و دانه های روغنی نیز 20 تا 30 درصد رژیم غذایی ورزشکاران را شامل می شوند.
البته نباید فراموش کرد که این مقادیر به صورت تقریبی است و با در نظر گرفتن شرایط جسمی هر فرد و نوع فعالیت دچار تغییر می شوند. استفاده از نوشیدنی های ورزشی در ورزشکاران میتواند به افزایش بازدهی ورزشی کمک زیادی کند که در قسمت رژیم ورزشکاران به آن پرداخته ایم.
5. یکی دیگر از رژیم های خاص رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک در ابتدا برای بیماران مبتلا به صرع تجویز می شد اما امروزه به عنوان یک رژیم لاغری کاربرد دارد. تاکید این نوع رژیم بر افزایش مصرف چربی های سالم به عنوان جایگزین کربوهیدرات ها برای تامین انرژی بدن است. سهم انواع مواد غذایی در رژیم کتوژنیک به صورت زیر تعریف می شود:
در بخش مربوط به رژیم های کتوژنیک و کم کربوهیدرات بیشتر به این بحث پرداخته شده و میتوانید برای اطلاعات بیشتر به آن قسمت مراجعه کنید.
6. رژیم وگان
رژیم غذایی وگان برخلاف گیاه خواری محدودیت های بیشتری در انتخاب نوع مواد غذایی دارد و بیشتر از آنکه یک رژیم غذایی باشد، نوعی تفکر و فلسفه است. برای دنبال کردن این رژیم غذایی خاص، هیچ گونه فراورده ی حیوانی از جمله گوشت، تخم مرغ، لبنیات، ژلاتین و عسل نباید مصرف شود.
استفاده از این رژیم به دلیل میزان فیبر بالا و چربی بسیار کم در لاغری سریع و کاهشBMI بدن بسیار موثر است.
7. رژیم لاغری اتکینز
ایده اصلی در رژیم لاغری اتکینز کاهش مصرف کربوهیدرات ها و جایگزین کردن آن با چربی و پروتئین هاست. در این رژیم غذایی خاص با گذراندن ۴ مرحله اساسی می توان وزن قابل توجهی را کم کرد. در اولین مرحله از رژیم اتکینز به مدت دو هفته مصرف انواع کربوهیدارت به کمتر از 20 گرم در روز کاهش پیدا می کند و پس از آن با استفاده از کربوهیدرات های سالم به مرور به میزان عادی مصرف روزانه رسانده می شود.
8. رژیم خاص مدیترانه ای
رژیم غذایی مدیترانه ای نیز در واقع یک سبک زندگی است که هرچند تاثیر زیادی در کاهش وزن و لاغری سریع ندارد، اما می تواند در ارتقاء سلامت افراد بسیار موثر باشد. این نوع رژیم غذایی سرشار از مصرف غذاهای دریایی، گوشت پرندگان، مغزها، حبوبات و میوه، غلات کامل، روغن زیتون و سبزیجات است و در عوض میزان بسیار کمی گوشت قرمز، شکر و روغن اشباع استفاده می شود. می توان گفت که حدود یک سوم رژیم مدیترانه ای از چربی تشکیل شده، اما چربی های اشباع شده کمتر از ۸% از کالری مصرفی روزانه را تشکیل می دهند. در کنار نوع غذاهای مصرفی در این رژیم، پیاده روی نیز یکی از عناصر اصلی سبک زندگی مدیترانه ای به شمار می آید. هرچند گران بودن این رژیم از معایب آن به شمار می آید اما فواید متعدد دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- سلامت مغز و قلب
- پیشگیری از سرطان
- پیشگیری و کنترل دیابت
لازم به ذکر است در رژیم مدیترانه ای مصرف گوشت قرمز و قندهای ساده به یک وعده در ماه و حتی کمتر محدود میشود. و از سوی دیگر روغن های مفید برای سلامتی مانند روغن زیتون بخش عمده این رژیم ها را تشکیل داده اند.
برای دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را پر کنید
کارشناسان ما در اسرع وقت با شما در تماس خواهند بود
