تا حالا به این فکر کرده‌اید کاش یک نوع پنیر سالم با ارزش غذایی بالا وجود داشت که برای درست‌کردن پیتزا و لازانیا به‌جای پنیرهای پرکالری از آن استفاده می‌کردید؟ پنیر ریکوتا همان چیزی است که دنبالش می‌گردید. ریکوتا یک پنیر سالم و مغذی است که کالری کمی دارد و میتوانید از آن برای درست‌کردن انواع زیادی از غذاها، از پاستا و پیتزا تا دسرهایی مثل چیزکیک استفاده کنید. در این مقاله قصد داریم به شما توضیح بدهیم که پنیر ریکوتا چیست و طرز تهیه پنیر ریکوتا را به طور کامل به شما یاد بدهیم.
پنیر ریکوتا چیست؟
پنیر ریکوتا یا Ricotta cheese یک نوع پنیر ایتالیایی و یکی از قدیمی‌ترین پنیرهای جهان است. این پنیر از شیر گاو، گوسفند، بز یا از آب پنیر ایتالیایی درست می‌شود و بافت نرم و سبکی دارد. ریکوتا به معنی دو بار پخته شده است. زیرا در گذشته این پنیر از باقی‌مانده آبی که برای ساختن پنیرهای دیگر به دست می‌آمد درست می‌شد. این پنیر ارزش غذایی زیادی دارد و از آن برای درست‌کردن غذاهای زیادی استفاده می‌شود. شما میتوانید از این پنیر در پیتزا یا پاستا استفاده کنید و غذای سالم‌تر و خوش‌طعم‌تری را برای خود درست کنید.
انواع پنیر ریکوتا
ریکوتا انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- ریکوتای خانگی: این پنیر از شیر گرم و یک مایع اسیدی مانند سرکه درست می‌شود.
- ریکوتا سالاتا: یک نوع ریکوتای فشرده، شور، خشک شده و کهنه است. این پنیر سفید یا شیری‌رنگ است و سفت است.
- ریکوتا پخته شده: این پنیر با گذاشتن مقدار زیادی از ریکوتا در داخل فر درست می‌شود. در این حالت بیرون پنیر قهوه‌ای یا زغالی رنگ می‌شود.
- دودی: این نوع ریکوتا طعم دودی دارد.
- ریکوتا فورته: این نوع ریکوتا شبیه یک خمیر قهوه‌ای‌رنگ است و طعم تندی دارد. برای درست‌کردن این پنیر، یک سال زمان لازم است و باید مرتباً به آن نمک اضافه شود. همچنین این پنیر باید هر 2 الی 3 روز یک‌بار مخلوط شود تا کپک نزند.
- ریکوتا ایمپاتاتا: این نوع ریکوتا برای درست‌کردن شیرینی استفاده می‌شود و اغلب طعم شیرینی دارد.
- ریکوتا با شیر بوفالو: این نوع پنیر بافت متراکمی دارد.
پنیر ریکوتا سنتی
در گذشته ریکوتا از آب پنیر درست می‌شده است. برای درست‌کردن آن، آب پنیر را حرارت می‌دادند یا پروتئین‌های آن منعقد شوند. البته بعد از محبوبیت پیداکردن این پنیر، نحوه درست‌کردن آن نیز دستخوش تغییر شد و امروزه بیشتر از شیر یا مخلوط شیر و آب پنیر درست می‌شود.
پنیر ریکوتا صنعتی
بیشتر انواع صنعتی پنیر ریکوتا از شیر گاو درست می‌شوند و دلمه‌های کوچکی دارند. این پنیرها طعم ملایم و بافت نسبتاً یکنواختی دارند به همین دلیل برای درست‌کردن غذاهایی مثل لازانیا عالی هستند.
پنیر ریکوتا در مقایسه با دیگر پنیرها
در مقایسه با اکثر پنیرها، ریکوتا سالم‌تر است و چربی و نمک کمتری دارد. این پنیر سبک و خامه‌ای است و طعم لطیفی دارد. بافت آن نیز کمی دانه مانند است. نکته جالبی که درمورد این پنیر وجود دارد این است که شما میتوانید از ریکوتا هم در غذاهای شیرین و هم در غذاهای شور استفاده کنید.
خواص و مزایای تغذیه‌ای پنیر ریکوتا
پنیر ریکوتا یک منبع غنی از پروتئین و کلسیم است که به سلامت استخوان‌ها و ماهیچه‌ها کمک می‌کند. این پنیر با چربی و کالری کمتر نسبت به سایر پنیرها، گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که به دنبال یک رژیم لاغری و متعادل هستند. همچنین این پنیر فواید زیادی برای سلامتی دارد که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم.
ارزش غذایی و ویتامین‌های موجود
به نقل از USDA ارزش غذایی پنیر ریکوتا به شرح زیر است:
| ارزش غذایی ریکوتا | |
| کالری | 150 kcal |
| کربوهیدرات | 7.27 g |
| چربی کل | 10.2 g |
| چربی اشباع شده | 6.42 g |
| چربی تک غیراشباع | 2.66 g |
| چربی غیراشباع | 0.445 g |
| پروتئین | 7.54 g |
| کلسیم | 206 mg |
| کلسترول | 49 mg |
| سدیم | 110 mg |
| پتاسیم | 216 mg |
| سلنیم | 5.9 mg |
| آهن | 0.13 mg |
| منیزیم | 20 mg |
| ویتامین E | 0.11 mg |
| ویتامین B-6 | 0.097 mg |
| ویتامین B-12 | 0.85 µg |
| ویتامین K | 1.1 µg |
مزایای سلامت و تأثیرات مثبت بر بدن
ریکوتا مواد مغذی زیادی دارد. این پنیر سرشار از پروتئین و کلسیم است و منبع خوبی برای تأمین آمینواسیدهای موردنیاز بدن است. همچنین ویتامین‌های موجود در این پنیر برای ارتقای سلامتی مفید هستند. چند مورد از مهمترین فواید ریکوتا برای سلامتی بدن عبارت‌اند از:
- ارتقا سلامت استخوان‌ها: ریکوتا منبع خوبی برای تأمین کلسیم و پروتئین است. مصرف این پنیر برای پیشگیری از پوکی‌استخوان و شکستن استخوان‌ها عالی است.
- کمک به کاهش وزن: این پنیر کالری کمی دارد و سرشار از پروتئین است که باعث می‌شود برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند مفید باشد.
- حفظ عضلات: ریکوتا پروتئین بالایی دارد. این پنیر نه‌تنها باعث احساس سیری می‌شود؛ بلکه به عضله‌سازی نیز کمک می‌کند.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان روده: بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2016 انجام شده است، مصرف شیر و محصولات لبنی خطر ابتلا به سرطان روده و کولورکتال را کاهش می‌دهد.
مضرات پنیر ریکوتا
ریکوتا از شیر درست می‌شود پس این پنیر برای افرادی که به شیر یا لاکتوز حساسیت دارند مناسب نیست. علائمی که در صورت حساسیت به این پنیر ممکن است تجربه کنید عبارت‌اند از:
- استفراغ
- سرفه
- تنگی نفس
- ورم کردن لب‌ها
- ورم کردن زبان یا گلو
- احساس سوزن‌سوزن‌شدن دهان و لب‌ها
خرید و انتخاب پنیر ریکوتا
شما هم میتوانید پنیر ریکوتا را در منزل درست کنید و هم میتوانید از انواع ریکوتا که به‌صورت صنعتی و توسط کارخانه‌های معتبر ساخته می‌شود استفاده کنید.
راهنمای خرید پنیر ریکوتا با کیفیت
هنگام خرید ریکوتا و قبل از استفاده از آن کمی از ریکوتا را تست کنید. ریکوتا باید طعم لبنیات تازه بدهد. این پنیر نباید مزه ترشی داشته باشد. بافت آن باید خامه‌ای و کمی دانه‌دانه باشد. اما دانه‌های این پنیر باید نرم باشند. ریکوتا خیلی سریع فاسد می‌شود. پس آن را حتماً از مراکز و فروشندگان معتبر تهیه کنید.
برندهای معتبر و توصیه‌های خرید
در ایران برندهای مختلفی اقدام به تولید این پنیر کرده‌اند. برند صباح و کاله دو برند معتبری هستند که ریکوتا را تولید می‌کنند. البته این پنیر ممکن است به‌صورت سنتی هم تولید شود به‌صورت باز، بدون بسته‌بندی و تأییدیه‌های صنعتی، فروخته شود. در این میان استفاده از برندهای معتبر مطمئن‌تر است.
طرز تهیه پنیر ریکوتا در منزل
ممکن است هنگام مطالعه درموردریکوتا با دستورالعمل‌های مختلفی مواجه شوید. اما ما در این مقاله یکی از دستورالعمل‌های ساده و راحت را برای درست‌کردن آن به شما یاد می‌دهیم. برای درست‌کردن این پنیر شما به دو لیتر شیر پاستوریزه (با 3 درصد چربی)، نمک و آب لیموترش (2 الی 3 قاشق غذاخوری) نیاز دارید.
مواد لازم
پس از خریدن مواد لازم، یک قابلمه در دار، یک قاشق چوبی، یک ملاقه سوراخ‌دار، یک کاسه، یک آبکش و یک پاچه تمیز آماده کنید. پارچه را کمی مرطوب کنید و آن را 3 یا 4 بار تا کنید. سپس پارچه را درون آبکش بگذارید و داخل آبکش را با آن بپوشانید. آبکش را داخل کاسه قرار بدهید. سپس مراحل زیر را به ترتیب انجام بدهید.
مراحل درست‌کردن پنیر ریکوتا
- شیر را داخل قابلمه بریزید و به مقدار دلخواه به آن نمک اضافه کنید. آن را روی حرارت متوسط قرار بدهید و تا 85 درجه سانتی گراد حرارت بدهید. در طول گرم شدن، شیر را با قاشق چوبی هم بزنید. اگر دماسنج ندارید، تا زمانی صبر کنید که بخار از روی شیر بلند می‌شود و روی شیر در اطراف قابلمه حباب‌های ریزی تشکیل شده.
برای درست‌کردن ریکوتا ما به یک ماده اسیدی نیاز داریم تا شیر را دلمه یا کشک مانند کند. برای این کار میتوانید از آبلیمو یا سرکه سفید استفاده کنید. توصیه می‌شود برای درست‌کردن غذاهای شیرین مثل پنکک و پای ریکوتا از آبلیمو و برای درست‌کردن غذاهایی مثل پیتزا یا پاستا از سرکه سفید استفاده کنید.
- در این لحظه حرارت زیر شیر را کم کنید و آبلیمو را به شیر اضافه کنید. می‌بینید که شیر شروع می‌کند به دلمه‌زدن. به مدت دو دقیقه شیر را هم بزنید تا به‌خوبی دلمه ببندد. سپس آن را به مدت 20 دقیقه از روی حرارت بردارید. دلمه‌ها را با استفاده از ملاقه سوراخ دار با احتیاط بردارید و آن را روی پارچه‌ای ای که از قبل آماده کرده بودید و روی آبکش گذاشته بودید بریزید.
- مدت زمانی که پنیر را روی پارچه می‌گذارید تا آب آن خارج شود، تعیین می‌کند که قوام پنیر شما چقدر باشد. اگر پنیر خامه‌ای‌تری نیاز دارید که به طور مثال آن را روی نان بمالید و میل کنید، 5 دقیقه زمان برای ماندن پنیر کافی است. اما اگر پنیر سفت‌تری نیاز دارید که آن را داخل پاستا یا چیز کیک بریزد، میتوانید تا 20 دقیقه صبر کنید.
نکات مهم
- برای خامه‌ای شدن پنیر میتوانید به‌اندازه 1 یا 2 فنجان از شیر پرچربتان را با خامه جایگزین کنید.
- میتوانید آبلیمو را با سرکه سفید جایگزین کنید.
- هرچقدر زمان آبکشی کمتر باشد بافت پنیر خامه‌ای‌تر می‌شود.
- ریکوتا زود فاسد می‌شود. پس آن را بلافاصله استفاده کنید یا آن را داخل یک ظرف دربسته و حداکثر به مدت سه روز در یخچال نگهداری کنید.
جمع بندی
در این مقاله با هم بررسی کردیم که پنیر ریکوتا چیست. همچنین دیدیم که این پنیر خواص بسیار زیادی دارد. ریکوتا نسبت به پنیرهای دیگر سالم‌تر است، کالری کمتری دارد و ارزش غذایی بالایی هم دارد پس استفاده از آن را در رژیم غذایی خود نادیده نگیرید. این پنیر سرشار از کلسیم و پروتئین است و برای سلامت استخوان‌ها عالی است. با استفاده از این پنیر میتوانید غذاها و دسرهای خوش‌طعم زیادی را درست کنید. در ایران ریکوتا به شکل صنعتی تولید می‌شود و در مغزه‌ها و سایت‌ها موجود است؛ اما شما میتوانید این پنیر را در منزل نیز درست کنید.
دکتر خورشیدی
سوالات متداول
برخی از مهمترین سوالات کاربران از دکتر خورشیدی در ارتباط با پنیر ریکوتا عبارت است از:
پنیر ریکوتا چیست؟
ریکوتا یک نوع پنیر ایتالیایی است که بافت دانه‌دانه اما نرم و خامه‌ای دارد. این پنیر ارزش غذایی بالایی دارد و مقوی است. ریکوتا از شیر تازه یا از آب پنیر درست می‌شود.
موارد مصرف پنیر ریکوتا چیست؟
از ریکوتا میتوانید برای درست‌کردن غذاهای زیادی استفاده کنید. پیتزا، پاستا و لازانیا برخی از غذاهایی هستند که میتوانید با این پنیر درست کنید. اما موارد مصرف پنیر ریکوتا به غذاها محدود نیست. با استفاده از پنیر میتوانید انواع مختلفی از دسرها مثل چیزکیک و پای ریکوتا درست کنید یا حتی آن را روی پنیر بمالید یا با سبزیجات و میوه‌های مختلف میل کنید.
جایگزین پنیر ریکوتا چیست؟
پنیر کاتیج، پنیر خامه‌ای، پنیر ماسکارپونه و ماست یونانی مواردی هستند که میتوانید به‌عنوان جایگزین ریکوتا استفاده کنید. اما همگی این موارد در بافت و طعم کمی با ریکوتا متفاوت هستند.
