آمپولامروزه داروهای لاغری به طور گسترده توسط افرادی که اضافهوزن دارند استفاده میشوند. یکی از این داروها لیراگلوتاید است که نام آن را زیاد میشنویم. این دارو در اصل برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده میشود؛ اما چون تأثیر لیراگلوتاید برای لاغری اثبات شده است، تحت شرایط خاصی برای لاغری هم تجویز میشود. لیراگلوتاید با نامهای ویکتوزا و ساکسندا در بازار عرضه میشود. در این مقاله موارد مصرف لیراگلوتاید و مکانیسم اثر آن را بررسی میکنیم.
لیراگلوتاید چیست؟
لیراگلوتاید مشتقی از پپتید-۱ شبه گلوکاگون (GLP-1) است و یک آگونیست GLP-1 محسوب میشود. داروی لیراگلوتاید برای یک مدتزمان طولانی به گیرندههای GLP-1 متصل میشود و باعث تحریک ترشح انسولین میشود. آمپول لیراگلوتاید با نامهای تجاری مختلفی مثل ویکتوزا، ساکسندا و ملیتاید و به شکل یک قلم آماده تزریق به بازار عرضه میشود. این دارو یکبار در روز بهصورت زیرجلدی تزریق میشود.
در حال حاضر قرصی تحت عنوان قرص لاغری لیراگلوتاید ساخته نشده است.
موارد مصرف لیراگلوتاید
به نقل از سایت medlineplus،
لیراگلوتاید با نام تجاری ویکتوزا در کنار ورزش و رژیم غذایی مناسب، برای کنترل قند خون در کودکان بالای 10 سال و بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2، در شرایطی که داروهای دیگر مؤثر نباشند، تجویز میشود. آمپول لیراگلوتاید علاوه بر کنترل سطح قند خون در افراد دیابتی، برای کاهش خطر سکته قلبی و مغزی و حمله قلبی هم استفاده میشود.
همچنین به نقل از یک مطالعه که در سال 2017 انجام شده است، آمپول لیراگلوتاید برای کاهش وزن هم موثر است و از آن با نام تجاری ساکسندا برای لاغری و جلوگیری از افزایش وزن هم استفاده میشود.
لیراگلوتاید برای لاغری
آمپول لاغری لیراگلوتاید برای افرادی که شاخص توده بدنی آنها بیشتر از 30 کیلوگرم بر مترمربع است یا افرادی که شاخص توده بدنی آنها بیشتر از 27 کیلوگرم بر مترمربع است و به یکی از بیماریهای مرتبط با اضافهوزن مثل فشارخون، دیابت نوع 2 و دیس لیپیدمی مبتلا هستند، تجویز میشود.
لیراگلوتاید باید در کنار رژیم لاغری و برنامه ورزشی استفاده شود. مصرف این لیراگلوتاید برای لاغری با دوز 0.6 میلیگرم شروع میشود و بهمرور بیشتر میشود تا به دوز 3 میلیگرم برسد.
مکانیسم اثر لیراگلوتاید
لیراگلوتاید از رفتار هورمون GLP-1 تقلید میکند. این دارو، گیرندههای GLP-1 را در مغز تحریک میکند و با افزایش ترشح انسولین باعث کاهش ترشح گلوکاگون میشود. مجموعه این اتفاقات باعث ایجاد احساس سیری، کاهش اشتها، کاهش قند خون و کاهش سرعت تخلیه معده میشود. در نتیجه غذا برای مدتزمان بیشتری داخل معده باقی میماند و فرد احساس سیری میکند. احساس سیری باعث میشود فرد مقدار غذای کمتری بخورد و کالری کمتری دریافت کند. در نتیجه بهمرور لاغر شود.
فارماکوکینتیک لیراگلوتاید
متابولیسم این دارو از هورمون GLP-1 طبیعی کندتر است. سرعت تخریب آن و دفع کلیوی آن نیز آهستهتر است.
منع مصرف لیراگلوتاید
تزریق آمپول لاغری لیراگلوتاید در دوران بارداری ممنوع است. همچنین خانمهایی که در دوران شیردهی هستند یا قصد دارند در آینده باردار شوند، باید قبل از تزریق این آمپول، با پزشک خود در این باره صحبت کنند.
تزریق آمپول لاغری لیراگلوتاید برای افرادی که خودشان یا یک نفر از اعضای خانوادهشان سابقه سرطان مدولاری تیروئید، توده تیروئید و نئوپلازی متعدد غدد درونریز نوع 2 (MEN 2) داشتهاند، توصیه نمیشود. زیرا در مطالعات آزمایشگاهی که بر روی تأثیر لیراگلوتاید روی حیوانات انجام شده است، مشخص شده است که استفاده از این دارو خطر ایجاد تومور در غده تیروئید را افزایش میدهد. با وجود این که مشخص نیست لیراگلوتاید احتمال ابتلا به سرطان تیروئید را در انسان هم افزایش میدهد یا خیر، اما شما باید احساس هرگونه توده و تورم در گلو، گرفتگی صدا، مشکل در بلع یا تنفس را به پزشک خود اطلاع بدهید.
هر سوالی که دارید میتوانید از مشاورین ما بپرسید
مطب شریعتی: 02122250501 کاشانی: 09193300397
عوارض جانبی لیراگلوتاید
مانند هر داروی دیگری، داروی لیراگلوتاید نیز عوارضی دارد. عوارض شایع این دارو عبارتاند از:
- سردرد
- یبوست
- احساس سوزش سر دل یا سوزش معده
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرارکردن
- مشکل در ادرارکردن
- احساس خستگی
- آبریزش بینی، عطسه یا سرفه
- قرمزی و خارش پوست در محل تزریق
درصورتیکه هر یک از این عوارض شدید بودند یا برطرف نمیشدند، باید آن را به پزشک خود اطلاع بدهید.
برخی از عوارض آمپول لیراگلوتاید میتوانند جدیتر باشند. عوارضی مثل
- احساس درد مداوم در بالا و سمت چپ شکم که به کمر سرایت میکند.
- تغییر در خلقوخو یا تغییر رفتار غیرعادی
- فکرکردن به خودکشی بیا آسیب رساندن به خود
- افسردگی یا بدتر شدن آن
- حالت تهوع یا استفراغ
- اسهال
- زردشدن چشم یا پوست
- روشنشدن رنگ مدفوع (به رنگ خاک رس)
- تپش قلب
- غشکردن
- سرگیجه
- ورم چشمها، صورت، زبان یا گلو (نشاندهنده حساسیت)
- احساس خارش و کهیر (نشاندهنده حساسیت)
- مشکل در تنفس یا بلع (نشاندهنده حساسیت)
عوارض مهم و خطرناکی هستند که در صورت تجربهکردن هریک از آنها یا عوارض غیرعادی دیگر باید مصرف دارو را قطع کنید، به مراکز درمانی مراجعه کنید و آن را به پزشک خود اطلاع بدهید.
تداخلات دارویی لیراگلوتاید
قبل از تزریق آمپول لیراگلوتاید برای لاغری باید هر نوع داروی با نسخه و بدون نسخهای که مصرف میکنید را به پزشک خود و دکتر داروساز اطلاع بدهید. بهخصوص مصرف داروهای خوراکی را باید با پزشکان خود در میان بگذارید؛ زیرا لیراگلوتاید میتواند روی نحوه جذب این داروها تأثیر بگذارد.
داروهای دیگری مثل:
- انواع دیگر داروهای تقلیدکننده اینکرتین مثل آلبی گلوتاید، دولاگلوتاید، اگزناتید، سماگلوتید یا اوزمپیک
- انسولین
- داروهای خوراکی دیابت
- داروهای سولفونیلاوره مثل کلرپروپامید، گلیمپراید (آماریل)، تولازامید، گلیپیزاید، گلیبورید و تولبوتامید
هم میتوانند با آمپول لیراگلوتاید تداخل داشته باشند. به همین دلیل ممکن است پزشک دوز داروی شما را کموزیاد کند و شما را از نظر بروز عوارض نیز زیر نظر داشته باشد.
هشدار های لیراگلوتاید
اگر به داروی لیراگلوتاید، دیگر ترکیبات آمپول لیراگلوتاید یا هر نوع داروی دیگری حساسیت دارید، قبل از تزریق آمپول لیراگلوتاید باید آن را به پزشک خود و دکتر داروساز اطلاع دهید.
درصورتی که در مدت زمانی که از داروی لیراگلوتاید استفاده میکنید متوجه شدید که باردار هستید، این موضوع را سریعاً با پزشک خود در میان بگذارید.
اگر سابقه چربی یا تریگلیسرید بالا، افسردگی، اقدام به خودکشی یا فکرکردن به آن، مشکلات قلبی عروقی، پانکراتیت (التهاب پانکراس)، نوشیدن زیاد الکل، مشکلات مربوط به معده مثل گاستروپارزی، مشکلات مربوط به هضم غذا، سنگ صفرا یا دیگر مشکلات صفراوی، بیماریهای کلیوی یا کبدی دارید، باید آن را قبل از شروع درمان به پزشک خود اطلاع دهید.
چنانچه بدن شما بهتازگی به دلایلی مثل اسهال یا استفراغ دهیدراته شده است، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
شرایطی مثل سرماخوردگی، تب، عفونت، آسیبدیدن یا استرس غیرعادی میتواند روی سطح قند خون شما تأثیر بگذارد. در حالت باید با پزشک خود مشورت کنید که تغییر دوز لیراگلوتاید لازم است یا خیر.
توصیه های دارویی لیراگلوتاید
این دارو را حتماً بر اساس دوزی که توسط پزشک برای شما تعیین شده است مصرف کنید.
قلم تزریقی لیراگلوتاید را تحت هیچ شرایطی با فرد دیگری به اشتراک نگذارید.
این دارو را در جای خشک و خنک و دور از دسترس کودکان نگه دارد.
این دارو باید در یخچال نگهداری شود؛ اما نباید منجمد شود. اگر متوجه شدید که قلم تزریقی شما منجمد شده است، آن را دور بیندازید.
دارو های هم گروه لیراگلوتاید
آمپول لاغری لیراگلوتاید متعلق به گروهی از داروها است که به آنها آگونیستهای گیرنده پپتید-۱ شبه گلوکاگون میگوییم. این داروها از هورمون اینکرتین GLP-1 تقلید میکنند و به گیرندههای آن متصل میشوند. این داروها باعث افزایش ترشح هورمون انسولین و کاهش اشتها میشوند و تخلیه معده را به تأخیر میاندازند. از آگونیستهای گیرنده پپتید-۱ شبه گلوکاگون رای کنترل قند خون و برای لاغری استفاده میشود.
اسامی تجاری موجود در ایران
ماسیزا و ملیتاید دو نام تجاری برای داروی لیراگلوتاید هستند. هر دوی این داروها قلم آماده تزریق هستند که در ایران ساخته میشوند و مکانیسم عملکردشان نیز مانند آمپول لیراگلوتاید است. هر دو آمپول ماسیزا و ملیتاید حاوی 18 میلیگرم داروی لیراگلوتاید در 3 میلیلیتر هستند و تفاوت آنها در مقدار دوز تزریقی آنها است.
قلم تزریقی ملیتاید در هر بار تزریق میتواند 0.6 میلیگرم، 1.2 میلیگرم یا 1.8 میلیگرم دارو را تزریق کند که این مقدار برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت مناسب است. در حالی که قلم لاغری ماسیزا در هر بار تزریق علاوه بر امکان تزریق در دوزهای گفته شده، میتواند دارو را در دوزهای 2.4 میلیگرم و 3 میلیگرم نیز تزریق کند که این مقادیر برای درمان چاقی مزمن مؤثر و مناسب است.
عوارض امپول ماسیزا برای لاغری و عوارض آمپول ملیتاید برای لاغری درست شبیه عوارض داروی لیراگلوتاید است؛ اما این دارو نسبت به نمونههای خارجی آن مثل ویکتوزا و ساکسندا راحتتر در دسترس هستند و قیمت مناسبتری دارند.
داروی لیراگلوتاید (ویکتوزا و ساکسندا)
همانطور که گفتیم لیراگلوتاید یک آگونیست گیرنده پپتید-1 شبه گلوکاگون است که با نامهای تجاری ویکتوزا و ساکسندا در خارج از ایران تولید میشود و به فروش میرسد.
آمپول ویکتوزا در ابتدا با دوز تزریقی روزانه 1.8 میلیگرم لیراگلوتاید در سال 2010 توسط FDA تأیید شد تا در کنار رژیم غذایی مناسب و ورزش و افراد دیابتی استفاده شود. سپس نتایج آزمایشهای بالینی نشان داد که استفاده مکرر از ویکتوزا باعث کاهش وزن و لاغری میشود. به همین دلیل ساکسندا با دوز تزریقی روزانه 3 میلیگرم توسط FDA تایید شد تا برای درمان چاقی مزمن استفاده شود. ساکسندا برای زنان و مردانی که BMI آنها بالای 27 باشد و به یک بیماری که با اضافهوزن مرتبط است، مبتلا باشند، تجویز میشود.
جمع بندی
در این مقاله توضیح دادیم که لیراگلوتاید دارویی است که برای لاغری استفاده میشود. این دارو یک آمپول است که باید بهصورت زیر جلدی تزریق شود و در کنار رژیم آنلاین و ورزش مورداستفاده قرار میگیرد. برندهای خارجی این دارو ساکسندا و ویکتوزا و برندهای ایرانی آن ملیتاید و ماسیزا هستند.
همانطور که دیدید لیراگلوتاید برای لاغری عوارض زیادی دارد و تنها در شرایط خاص، برای افرادی که دچار چاقی مزمن هستند و خطر سکته قلبی یا مغزی جان آنها را تهدید میکند استفاده میشود. به همین دلیل همیشه رژیم غذایی کمکالری و رژیم غذایی لاغری اولین کالری است که برای کمکردن وزن توصیه میشود.
دکتر مسعود خورشیدی
سوالات متداول
آمپول لیراگلوتاید چگونه باعث لاغری میشود؟
این دارو با کاهش اشتها، ایجاد احساس سیری و تأخیر در زمان تخلیه شدن معده، باعث کاهش کالری دریافتی و لاغری میشود.
چگونه باید از آمپول لیراگلوتاید برای لاغری استفاده کرد؟
این دارو به شکل یک قلم تزریقی به بازار عرضه میشود که باید آن را بهصورت زیر جلدی تزریق کرد.
قرص لاغری لیراگلوتاید چیست؟
در حال حاضر چیزی تحت عنوان قرص لاغری لیراگلوتاید وجود ندارد و این دارو به شکل آمپول ساخته میشود.
