رژیم کبد چرب
- افزایش سطح رشد هورمون رشد
- کاهش سطح انسولین
- چربی سوزی سریع و کاهش وزن
- طی 3 تا 24 هفته 3 تا 8 درصد وزن خود را کم کنید
- تاثیر بسیار بالا در لاغری شکم و پهلو
سلامتی کبد شما تا حد بسیار زیادی به رژیم غذایی شما بستگی دارد. در اصل رژیم غذایی شما میتواند خطر ابتلا به بیماریهای کبدی مثل کبد چرب را کمتر یا بیشتر کند. چاقی، اضافهوزن، خوردن قندهای فراوری شده و نوشیدن الکل همگی رابطه مستقیمی با ابتلا به کبد چرب دارند. درنتیجه داشتن یک رژیم کبد چرب مناسب و سبک زندگی سالم میتواند علائم و عوارض این بیماری را کنترل کرده و کاهش دهد. در این مقاله انواع رژیم کبد چرب را به شما معرفی میکنیم و توضیح میدهیم که بهترین رژيم كبد چرب چیست. در نهایت غذاهای مفید برای کبد چرب را به شما پیشنهاد میدهیم تا از این به بعد به غذاهایی که میخورید توجه بیشتری داشته باشید.
رژیم های تخصصی دکتر خورشیدی
در این ویدیو دکتر خورشیدی به طور کامل نکات مهمی که باید در رژیم غذایی برای کبد چرب بدانید را بررسی میکند.
بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب
بهترین رژیم غذایی کبد چرب، رژیمی است که متعادل و اصولی باشد. معمولا بخش عمده کبد چرب در اثر بالا بودن قند و بالا بودن چربی خون اتفاق می افتد و اگر فرد در کنترل این دو عامل موفق باشد بخش عمده ای از کبد چرب هم درمان میشود.
در نتیجه برنامه غذایی باید بتواند تمامی مواد مغذی و مواد معدنی موردنیاز بدن یک فرد مبتلا به کبد چرب را تأمین کند؛ اما درعینحال اگر فرد اضافه وزن دارد باید کالری کمی داشته باشد تا به مرور به بهبود علائم و عوارض این بیماری و در نهایت درمان آن کمک کند.
رژیم لاغری برای کبد چرب
در راستای درمان کبد چرب پیروی از یک رژیم غذایی اصولی و ورزشکردن اولین و مهمترین روش درمان محسوب میشود؛ بنابراین به افراد مبتلا به کبد چرب توصیه میشود که با پیروی از رژیم لاغری اصولی که بر مصرف سبزیجات و غلات کامل تأکید دارد، مثل رژیم مدیترانهای، کالری دریافتی خود را کمتر کنند. همچنین این افراد باید حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش و فعالیت بدنی داشته باشند که باعث افزایش ضربان قلب شود.
به نقل از سایت Harvard Health Publishing:
“” برای افرادی که اضافه وزن دارند، بهترین روش درمان کبد چرب غیر الکلی و پیشگیری از عوارض آن، کاهش وزن است. یک مطالعه که در سال 2015 انجام شده است این نکته را اثبات کرده است و نشان داده است که کم کردن 10 درصد از وزن بدن همراه با اصلاح سبک زندگی میتواند باعث کاهش چربی کبد بشود و التهاب آن را برطرف کند. “”
پس نتیجهگیری میکنیم که رژیم لاغری برای کبد چرب مفید است. اما این رژیم باید اصولی باشد و توسط یک متخصص تغذیه تعیین شود.
رژیم مدیترانه ای برای کبد چرب
یکی از بهترین انواع رژیم غذایی برای کبد چرب رژیم مدیترانهای است. رژیم غذایی مدیترانهای یک رژیم غذایی شناخته شده است که در دهه 1990 محبوبیت پیدا کرد. رژیم مدیترانهای بیشتر یک الگوی غذایی است تا یک رژیم غذایی. در این الگو غذایی، بر خوردن میوهها، سبزیجات، غلات کامل، آجیل، حبوبات، روغن زیتون و ادویهها تاکید میشود. همچنین خوردن ماهی و دیگر غذاهای دریایی برای چند بار در هفته و خوردن پنیر و ماست در حد اعتدال برنامه ریزی میشود. مصرف شیرینیجات و گوشت قرمز نیز محدود و در شرایط خاص انجام میشود.
به نقل از سایت healthline:
” رژیم مدیترانهای شامل غذاهایی است که میتوانند تجمع چربی در کبد را کاهش دهند و چربی ذخیره شده در آن را نیز کمتر کنند. همچنین رژیم مدیترانهای برای افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی مفید است؛ زیرا ریسک فاکتورهایی که احتمال ابتلا به کبد چرب را بیشتر میکنند، بهبود میبخشد. این رژیم فشارخون و کلسترول بد LDL را کاهش میدهد و باعث بهبود دیابت نوع 2 و سندرم متابولیک میشود. “
رژیم مدیترانه ای برای کبد چرب
همانطور که گفتیم کاهش وزن با رژیم غذایی برای درمان کبد چرب فواید بسیار زیادی دارد. اما به همان میزانی که کاهش کالری مهم است، زمان خوردن غذا نیز اهمیت زیادی دارد.
بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال 2024 انجام و منتشر شده است، رژیم فستینگ فواید زیادی برای کاهش وزن دارد و باعث تغییرات متابولیکی زیادی از جمله کاهش آسیب و التهاب اکسیداتیو، ارتقای محافظت سلولی در برابر آپوپتوز (نوعی مرگ سلولی) ناشی از عوامل استرس زا و تعدیل اتوفاژی (خودخواری سلول) میشود.
در رژیم فستینگ، در مدت زمانی که چیزی نمیخورید اکسیداسیون لیپید کبدی به نحوی تغییر میکند که گلوکونئوژنز (ساخت کربوهیدرات از پیشسازهای غیر کربوهیدراتی) و کتوژنز (تولید کتون در بدن) بیشتر میشود و لیپوژنز (ساخت لیپید) کمتر میشود.
اما تعیین این که کدام نوع رژیم فستینگ برای شما مناسب است، باید توسط متخصص تغذیه و بر اساس شرایط شما مثل گرید کبد چرب و دیگر شرایط مرتبط با سلامتی تعیین شود.
رژیم غذایی برای کبد چرب و نقرس
با رژیم نمیتوانیم نقرس را درمان کنیم، اما میتوانیم سطح اسید اوریک خون را کمتر کنیم و خطر حملات نقرس را کمتر و پیشرفت آسیب مفصلی را کندتر کنیم. رژیم غذایی برای افراد مبتلا به کبد چرب و نقرس باید بهگونهای طراحی شود که باعث کاهش وزن این افراد شده و با کاهش کالری دریافتی و کاهش اسیداوریک، تعداد حملات نقرس را کاهش دهد. البته باید دقت کنید کاهش وزن در افراد مبتلا به نقرس نباید به سرعت اتفاق بیافتد زیرا دردهای نقرسی را تشدید میکند.
مرغ، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کمچرب مواردی هستند که باید در رژیم غذایی این افراد وجود داشته باشد. همچنین نوشیدن آب به مقدار زیاد هم میتواند برای کاهش سطح اسیداوریک مناسب باشد. مصرف الکل و شیرینیجات نیز باید بهشدت محدود شود.
رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید و کبد چرب
کمبودن سطح هورمونهای تیروئید میتواند باعث نفوذ چربی در کبد شده و متابولیسم چربی در کبد را مختل کند. همچنین این اختلال میتواند با افزایش خطر مقاومت به انسولین و اختلال در متابولیسم گلوکز احتمال بروز کبد چرب را بیشتر کند. سبک زندگی ناسالم (اضافهوزن، فعالیت بدنی کم، مصرف بیش از حد قند و چربی اشباع شده) در افراد مبتلا به کمکاری تیروئید نیز میتواند منجر به ایجاد کبد چرب غیرالکلی شود.
بر اساس یک مقاله که در سال 2023 منتشر شده است رژیم مدیترانهای که شامل سبزیجات، اسیدهای چرب غیر اشباع و ویتامین E است، میتواند برای این افراد مفید باشد.
رژیم غذایی برای کبد چرب و دیابت
ابتلا به دیابت میتواند کبد چرب را تشدید کند. از طرف دیگر علت اصلی ابتلا به کبد چرب در افراد مبتلا به دیابت، چاقی و اضافهوزن و همچنین کنترل نامناسب قند خون است؛ بنابراین افراد مبتلا به کبد چرب و دیابت باید با ورزش و رژیم کمکالری، قند خون خود را کنترل کرده و وزن خودشان را کم کنند.
این افراد باید یک رژیم آنلاین متعادل داشته باشند که حاوی مواد مغذی، میوهها، سبزیجات، پروتئین بدون چربی، حبوبات، دانهها، آجیل و غلات کامل باشد.
درمان کبد چرب با رژیم غذایی
همانطور که انجمن کبد آمریکا اعلام کرده، هنوز هیچ روش درمان دارویی و پزشکی برای بیماری کبد چرب غیرالکلی (بهخصوص در مراحل اولیه) وجود ندارد؛ بنابراین داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزشکردن به صورت منظم بهترین روش برای پیشگیری از شروع آسیب کبدی و برای درمان آن در مراحل اولیه است.
رژیم غذایی کبد چرب گرید 1
کبد چرب گرید 1 اولین مرحله از بیماری کبد چرب غیر الکلی است. این مرحله که به آن استئاتوز کبدی یا کبد چرب ساده هم گفته میشود، کمترین علائم و بیشترین احتمال درمان را دارد. برای درمان کبد چرب گرید 1 باید سبک زندگی خود را اصلاح کنید. یعنی اگر اضافه وزن دارید، باید زیر نظر یک متخصص تغذیه، رژیم بگیرید و میزان کالری مصرفیتان را کم کنید. همچنین شما باید فعالیت بدنی خودتان را هم بیشتر کنید.
رژیم غذایی کبد چرب گرید 1 باید غنی از سبزیجات و شامل میوهها باشد. فیبر و پروتئین باید حتما در رژیم غذایی کبد چرب گرید 1 وجود داشته باشد. مصرف ویتامین E نیز برای درمان این بیماری مفید است. روغن زیتون، روغن آفتابگردان، گردو، بادام و بادام زمینی حاوی ویتامین E هستند و مصرف آنها توصه میشود. همچنین استفاده از قهوه و زردچوبه برای درمان کبد چرب مفید است.
مقدار کربوهیدرات تصفیه شده مثل شیرینیها، نان سفید، برنج سفید و چربیها اشباع مثل فرآوردههای حیوانی و میانوعدههای حاوی چربی ترانس نیز باید محدود شود. مصرف الکل نیز باید برای این افراد ممنوع شود.
رژیم غذایی کبد چرب گرید 2
در کبد چرب گرید 2، مقدار چرب بودن کبد نسبت به گرید 1 پیشرفت کرده و شدیدتر شده است. در این مرحله رژیم گرفتن و کاهش وزن اهمیت بیشتری دارد.
رژیم غذایی افراد مبتلا به کبد چرب گرید 2 باید شامل:
- غلات کامل مثل جو، گندم و برنج قهوهای
- فیبر و سبزیجاتی مثل اسفناج، کلمبروکلی، هویج و کلمپیچ
- میوههایی مثل توت، موز، آووکادو، گریپفروت، توتفرنگی، لیمو و پرتقال
- ماهیهای چرب مثل سالمون، تن و قزلآلا
- آجیل و دانههایی مثل گردو، بادام، کنجد و کتان
- روغنهای گیاهی مثل روغنزیتون و کانولا
- سرکه سیب
- زنجبیل و زردچوبه
باشد و با کاهش کالری دریافتی این افراد، به کاهش وزن آنها کمک کند.
رژیم غذایی کبد چرب گرید 3
کبد چرب گرید 3 یک بیماری کبدی جدی است. در این مرحله التهاب مکرر کبد باعث ایجاد زخم یا اسکار در بافت شده است. در نتیجه عملکرد کبد کمتر شده و احتمال محدود شدن جریان خون نیز وجود دارد. این بیماری اگر درمان نشود میتواند به سرطان یا سیروز کبدی منجر شود.
درمان کبد چرب گرید 3 نیاز به مداخله پزشکی دارد و معمولا رژیم غذایی به تنهایی برای درمان آن کافی نیست. با توجه به اهمیت بالای این مرحله کبد چرب، توصیه ما به شما این است که خودسرانه رژیمی را شروع نکنید و برای گرفتن برنامه غذایی حتما به متخصص تغذیه مراجعه کنید.
رژیم غذایی برای کبد چرب الکلی
نوشیدن بیش از حد الکل نیز یکی دیگر از دلایل ابتلا به کبد چرب است. در حال حاضر درمان پزشکی خاصی برای کبد چرب الکلی وجود ندارد؛ اما قطع مصرف الکل میتواند از آسیبدیدن بیشتر کبد جلوگیری کند و شانس بهبودی را افزایش دهد. بدون شک اصلاح سبک زندگی و تغذیه نیز در این روند بیتأثیر نیست.
اگر قطع مصرف الکل و اصلاح سبک زندگی باعث بهبود وضعیت کبد نشود، ممکن است فرد بیمار نیاز به پیوند کبد داشته باشد. باتوجهبه اهمیت بالای این مسئله، توصیه جدی ما به شما این است که به یک متخصص تغذیه مجرب مراجعه کنید تا یک برنامه غذایی تخصصی برای شما بنویسد.
رژیم غذایی برای کبد چرب غیر الکلی
همانطور که در این مقاله بررسی کردیم، تغذیه و سبک زندگی نقش به سزایی در ایجاد کبد چرب غیرالکلی دارد؛ بنابراین اصلاح رژیم غذایی برای کبد چرب گام اول درمان است. در این افراد مصرف فروکتوز و قندهای ساده باید بهشدت محدود شود. در مقابل مصرف سبزیجات و میوهها بیشتر شود. غذاهای پر از چربی، نمک، غذاهای سرخ شده و الکل از دیگر مواردی هستند که باید بهشدت محدود شوند.
افراد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی نیاز به یک رژیم متعادل دارند که علاوه بر تأمین پروتئین، فیبر، ویتامین و مواد معدنی موردنیاز بدن این افراد، کالری دریافتی آنها را نیز کاهش دهد. تا بهمرورزمان فرد وزن کم کند و خطر کبد چرب را کاهش دهد. در ادامه این مقاله ما نمونه رژیم غذایی کبد چرب و غذاهای مفید برای افراد مبتلا به این بیماری را به شما معرفی میکنیم. اما باید توجه داشته باشید که نوشتن برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب یک کار تخصصی و مهم است و باید حتماً توسط کارشناسان تغذیه یا متخصصان تغذیه انجام شود.
نمونه رژیم غذایی کبد چرب
بهطورکلی رژیم غذایی برای کبد چرب باید توسط متخصص تغذیه برای شما تعیین شود. پزشک متخصص برای شما یک برنامه غذایی سفارشی مینویسد که با ذائقه شما سازگار باشد و بتواند علائم و مشکلات ناشی از کبد چرب را کمتر کند. این جدول مثالی از یک روز از برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب است.
صبحانه | تخممرغ قارچ، گوجهفرنگی یا اسفناج آووکادو نان سبوسدار چای سبز |
نهار | سینه مرغ اسفناج یا کلمپیچ سبزیجات بدون نشاسته مثل قارچ یا گوجه کینوا یا نصف فنجان برنج قهوهای پخته |
شام | ماهی قزلآلا روغن کانولا گوجه گیلاسی مارچوبه لوبیا پخته شده یا برنج قهوهای میوه تازه |
نمونه رژیم غذایی کبد چرب
خوردن غذاهای طبیعی و فراوری نشده که حاوی فیبر، پروتئین و کربوهیدرات پیچیده هستند و محدودکردن خوردن قند و اسیدهای چرب اشباع شده شروع خوبی برای اصلاح سبک زندگی است. برخی از غذاهای مفید که میتوانند در رژیم غذایی برای کبد چرب وجود داشته باشند عبارتاند از:
- سبزیجات: خوردن سبزیجات برای افراد مبتلا به کبد چرب فواید بسیار زیادی دارد. کلمبروکلی، اسفناج، کلمپیچ و کلم بروکسل از سبزیجاتی هستند که میتوانید در برنامه غذایی خود از آنها استفاده کنید.
- لبنیات کمچرب: خوردن لبنیات کمچرب میتواند از آسیبدیدن بیشتر کبد جلوگیری کند.
- ماهی: ماهیهای چرب مثل ساردین و قزلآلا حاوی امگا 3 هستند و میتوانند باعث بهبود کبد چرب شوند.
- جو دوسر: جو دو سر نوعی غلات کامل است که فیبر زیادی دارد.
- خرما: خرما سرشار از آنتیاکسیدان است و میتواند به کاهش التهاب کبد کمک کند.
- سویا: پروتئین سویا حاوی آنتی اکسیدان هایی به نام ایزوفلاون است که میتواند حساسیت به انسولین را بیشتر کند و به کاهش چربی بدن کمک کند.
- لوبیا: لوبیا خطر ابتلا به کبد چرب را کمتر میکند.
- آووکادو: این میوه حاوی مقدار زیادی چربی سالم و فیبر است که میتواند در روند کاهش وزن نیز کمک کننده باشد.
- مرکبات: مرکبات حاوی ویتامین C هستند و برای سلامتی شما مفید هستند.
- روغنزیتون: این روغن حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است. پس حتماً در پختوپز و در سالاد از آن استفاده کنید.
- توت خشک: توت خشک آنتیاکسیدانهایی دارد که برای پاکسازی کبد مفید هستند.
- سیر: سیر خواص بسیار زیادی دارد و استفاده از آن در غذا خالی لطف نیست.
- زردچوبه: زردچوبه خاصیت ضدالتهابی و ضد سرطانی دارد.
- شیرینبیان: این گیاه دارویی خاصیت ضدالتهابی دارد و میتواند از کبد شما محافظت کند.
نمونه رژیم غذایی کبد چرب
تمام آجیلهای درختی مفید هستند و شما نباید در برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب از آنها غافل شوید. آجیل میتواند خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی را به میزان قابلتوجهی کمتر کند. برخی از مغزیجات مفید برای کبد چرب عبارتاند از:
- گردو: گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است و برای افراد مبتلا به کبد چرب مفید است.
- دانه کتان: دانه کتان حاوی امگا 3 است و خوردن آن یا استفاده از روغن آن در غذا میتواند مفید باشد.
- دانه آفتابگردان: دانه یا تخمه آفتابگردان سرشار از ویتامین E است. این ویتامین یک آنتیاکسیدان قوی است که از کبد شما محافظت میکند.
نوشیدنیهای مفید برای کبد چرب
- قهوه: قهوه یکی از نوشیدنیهایی است که برای سلامت کبد مفید است. کافئین موجود در قهوه سطح آنزیمهای مضر و غیرطبیعی کبدی را کاهش میدهد و احتمال ابتلا به بیماریهای کبدی را کمتر میکند. مطالعات انجام شده نشان دادهاند که نوشیدن قهوه به طور قابلتوجهی خطر ابتلا به فیبروز کبدی را کمتر میکند. فیبروز کبدی زمانی ایجاد میشود که بافت اسکار زیادی در کبد ایجاد شده است.
- چای سبز: چای سبز حاوی آنتیاکسیدان کاتچین است که میتواند باعث کاهش علائم کبد چرب بشود.
- آب میوه: آب مرکبات حاوی ویتامین C است و فواید زیادی برای سلامتی دارد.
مواد غذایی که باید در رژیم غذایی برای کبد چرب مصرف آنها محدود شود
غذاها و میانوعدههایی که باید مصرف آنها را محدود کنید عبارتاند از:
- نمک
- پاستا
- برنج سفید
- گوشت قرمز
- قند و شیرینی
- میانوعدههای فراوری شده (کیک، کلوچه و…)
- غذاهای سرخ شده
- فستفود
- الکل
برای دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را پر کنید
کارشناسان ما در اسرع وقت با شما در تماس خواهند بود
جمع بندی
زمانی که متوجه میشوید به کبد چرب مبتلا هستید، اولین کاری که باید انجام بدهید مراجعه به یک متخصص تغذیه و گرفتن یک رژیم غذایی برای کبد چرب است. در این مقاله انواع مفید و مؤثر رژیم کبد چرب را با هم بررسی کردیم و توضیح دادیم که این رژیمها چگونه به بهبود کبد کمک میکنند. همچنین غذاهایی که باید در برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب وجود داشته باشند را هم توضیح دادیم. توصیههای گفته شده در این مقاله و توصیههای پزشکتان را جدی بگیرید و با اصلاح سبک زندگی خود، از آسیبدیدن بیشتر کبدتان جلوگیری کنید.
سوالات متداول
رژیم مدیترانهای معمولاً بهعنوان بهترین رژيم كبد چرب در نظر گرفته میشود.
بله. اگر کبد چرب در مراحل اولیه یعنی در گرید 1 یا گرید 2 باشد، با استفاده از رژيم كبد چرب و ورزش قابل درمان است. برای گرفتن رژیم مخصوص کبد چرب از یک متخصص تغذیه مجرب کمک بگیرید.
برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب باید متعادل و متنوع باشد تا تمامی مواد مغذی موردنیاز بدن فرد بیمار را تأمین کند. درعینحال، این رژیم باید کالری کمی داشته باشد تا با کاهش کالری دریافتی بیمار منجر به کاهش وزن او و بهبود عوارض کبد چرب شود.
این برنامه غذایی باید شامل غذاهایی مثل ماهی، کربوهیدرات پیچیده مثل برنج قهوهای، آجیل، سبزیجات، میوهها، مرغ، تخممرغ و… باشد. نوع دقیق غذاهای رژیم برای کبد چرب و مقدار آنها باید توسط متخصص یا کارشناس تغذیه و بر اساس ذائقه و گرید کبد چرب شما تعیین شود.